Window of Tolerance
Gedurende de dag functioneren we met een bepaald stressniveau. De momenten dat we gedurende de dag volledig ontspannen zijn, zijn beperkt. We hebben een zekere mate van stress of spanning nodig. Deze stress zorgt ervoor dat we activiteiten op een alerte manier kunnen uitvoeren, dat we een tandje kunnen bijsteken waar nodig, dat we goed kunnen presteren,… Er is dus niks mis met een zekere mate van spanning of stress. Maar er is een boven en ondergrens aan het niveau van stress waarmee we goed kunnen functioneren. De zone waarbinnen iemand stress goed aankan, wordt de ‘Window of Tolerance’ genoemd. Zolang de stress binnen dit raam blijft, is er niets aan de hand en functioneren we goed. Alle onderdelen van ons brein werken goed samen op deze momenten. Wanneer we binnen de Window of Tolerance zitten, kunnen we onze aandacht bij onze taken houden, zijn we creatief, kunnen we overleggen met andere, kunnen we problemen oplossen,…
Maar wat als we teveel stress hebben?
Zolang de stress binnen dit raam blijft, is er dus niks aan de hand. Maar als de stress te hoog oploopt of langdurig aanhoudt, schiet de stress buiten het raam. Wanneer we veel stress ervaren, komen stresshormonen vrij die het lichaam zeer snel klaarmaken om te vechten, vluchten of bevriezen. Ook de hersenen passen zich binnen een seconde aan. Het denkende deel (mensenbrein) wordt onderbroken en het instinctieve deel neemt het over (zoogdierenbrein). En wanneer dit instinctieve deel het overneemt kunnen de reacties 2 richtingen uitgaan:
- Hyper-arousal: we komen terecht in een fight of flight reactie en lichamelijk gaat onze hartslag en ademhaling versnellen en ook de spanning en alertheid in ons lichaam neemt toe. We kunnen het warm krijgen of gaan zweten. We kunnen ons nerveus of overprikkeld voelen.
- Hypo-arousal: we komen terecht in een freeze reactie en onze hartslag en ademhaling gaan zakken. We trekken ons terug, we worden passief en vaak zijn we voor onze omgeving minder goed bereikbaar.
Een ontregelt stresssysteem
Een ervaring of langdurige ervaringen kunnen zo ingrijpend zijn en heftige emoties met zich meebrengen dat dit een grote impact heeft op ons stresssysteem en ons hele stresssysteem kan ontregelen. Wanneer ons stresssysteem ontregelt is, zijn we continue alert en klaar om te vechten, vluchten of te bevriezen. Het stresssysteem is zo gevoelig geworden dat het ook regelmatig afgaat bij situaties die niet gevaarlijk zijn. We kunnen stress dan minder goed aan, ons raam is een stuk kleiner geworden.
Wanneer dit herkenbaar voor je is, kan het zeer helpend zijn om je window of tolerance in kaart te brengen. Het geeft je een inzicht hoe groot jouw raam is, welke mogelijke triggers jou uit je raam kunnen brengen en op welke manier jij dan omgaat met deze stress.
